تفاوت فرش ماشینی و فرش دستبافت یکی از موضوعاتی است که برخی از خریداران فرش با آن روبرو هستند. ما در این گزارش فرق فرش ماشینی و دستبافت را برای شما در فرش جامین بازگو می‌کنیم. البته پیش از ورود به این موضوع باید گفت متاسفانه تعداد انگشت‌شماری از فروشندگان با استفاده از همین ناآگاهی خریداران، آنها را فریب می‌دهند و فرشی با کیفیتی پایین یا حتی ماشینی می‌فروشند!
پیشنهاد می‌کنیم برای خرید فرش حتما از کسانی که در این حوزه تخصص و آشنایی کافی دارند، کمک بگیرد، افرادی که با دیدن فرش قادرند بگویند این فرش ماشینی است یا دستبافت و حتی نقشه و نوع بافت آنها را برای شما تشریح کنند. یا با فرش جامین کاشان برای راهنمایی تماس حاصل فرمایید
مشخصات ظاهری فرش
نخستین راهی که برای تشخیص فرش دستبافت از فرش ماشینی وجود دارد درخشندگی فرش های ماشینی نسبت به فرش دستبافت است. خب باید گفت که فرش ماشینی به دلیل استفاده شدن از نخ‌های مصنوعی همچون ویسکوز و پلی استر و اکرولیک و … شفاف‌تر و درخشنده‌ترنوع دستی هستند.
اما در مقابل فرش های دستبافت بخاطر بهره بردن از پشم و رنگرزی طبیعی و گاهی شیمیایی به اندازه فرش های ماشینی درخشندگی و شفافیت ندارند و به مرور زمان در طول سال‌ها کار کردن رنگ‌هایشان روشن و درخشنده‌تر می‌شود.
نکته قابل توجه اینکه فرش های ماشینی همگی سطحی صاف و بدون هیچ اختلافی هستند که با دست کشیدن روی آن کاملا قابل تشخیص است ولی دستبافته ها معمولا نسبت به فرش ماشینی سطحی ناصاف‌تر دارند.
طرح و نقشه
اما یکی از مهمترین نکاتی که با مطالعه و البته دقت به آن می‌توانید فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص دهید این است که نقش‌ها و الگوهایی که از فرش دستبافت کپی و از سوی ماشین بافندگی بافته می‌شود کمی متفاوت است. نقش‌ها و الگوها در فرش های دستبافت گاهی با کمی خطا و شکنندگی و به ندرت بالازدگی رج‌ها به اجرا در می‌آیند ولی وقتی اینگونه نقوش به دستگاه داده می‌شوند شاهد فرشی با نقش‌های دقیق و منظم و بدون خطا خواهید بود. در مجموع باید گفت فرش های ماشینی از نقش های بدون هیچ ایرادی بهره می‌برند ولی بافنده ای که فرش دستبافت می‌بافد گاهی به دلیل خستگی یا هر علت دیگری دچار خطا می‌شود که در این هنر موضوعی عادی بشمار می‌رود.
بازدید از پشت دستبافته
یکی از راه‌هایی که شما را کمک می‌کند تا بتوانید فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص بدهید این است که فرش را تا بزنید و به پشت آن نگاه کنید. نوع گره های فرش دستبافت با فرش ماشینی با یکدیگر اختلاف دارند. گره های فرش دستبافت تا حدی نامنظمی در آن دیده می‌شود ولی فرش ماشینی سطح صاف و یکدست و با گره‌هایی بدون هیچ برآمدگی و اختلافی است. شما در فرش دستبافت می‌توانید پودهایی که به فرش داده شده را ببینید.
اندازه
فرش های دستبافت همچون قالی و قالیچه و پرده ای و کناره و … معمولا با اندازه طبیعی که برای آنها لحاظ می‌شود چندین سانتی‌متر اختلاف دارند ولی در فرش ماشینی با محصولی با ابعادی دقیق روبرو هستید. باید گفت خطاهای کوچکی که در ابعاد فرش دستبافت به واسطه بافنده رخ می‌دهد در فرش ماشینی دیده نمی‌شود.
تفاوت در پود و شیرازه
استحکام در فرش دستبافت بر عهده پود است. در برخی مناطق پس از هر رج یک پود گذاشته می‌شود، در برخی مناطق از دو پود کلفت و نازک و در معدود مناطق هم از ۳ پود. این پود بر اساس مناطق رنگبندی خاصی دارد و البته خبرگان فرش قابل تشخیص نوع بافت و منطقه بافندگی می‌شوند. در فرش ماشینی پودها توسط دستگاه دور دوزی می‌شوند و این تکنیک منجر به نمایی یکنواخت و منظم در اینگونه فرش‌ها می‌شود که البته یک مشخصه خوبی برای تشخیص فرش دستبافت از ماشینی است.
به ریشه ها نگاه کنید
ریشه های فرش دستبافت جزیی از خود فرش است یا در واقع جزیی از چله است ولی در فرش ماشینی این ریشه ها که از نخ مصنوعی است به فرش دوخته می‌شوند. ریشه های فرش ماشینی نسبت به فرش دستبافت شق و رق هستند ولی در فرش دستبافت کمتر شاهد مرتب بودن از نوع ماشینی را شاهد هستید.